به گزارش خبرنگار مهر، بی تفاوتی نسبت به دیگران یک ارزش غالب در فرهنگ غرب است که همه نسبت به رفتار یکدیگر بی تفاوت هستند معتقدند نباید کسی به کار دیگری کاری داشته باشد مگر اینکه تزاحم حقوقی ایجاد شود که در این صورت قانون فصل الخطاب خواهد بود. اما دین اسلام انسان‌ها را در قبال یکدیگر مسئول می داند.
حجت الاسلام "علی نصیری" رئیس مؤسسه معارف وحی و خرد در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد اینکه در فرهنگ اسلامی توجه به دیگران مبتنی بر چه اصلی است و مسئولیت داشتن نسبت به دیگران به چه میزان مورد تأکید قرار می‌گیرد گفت: از زمانی که تفکر اومانیستی توسط اگوست کنت در غرب مطرح شد مبنی بر اینکه انسان محور عالم و محور هستی است و آن چیزی که از همه مهمتر است خود فرد و خود او است بدیهی است که فردگرایی و خود محوری خیلی تشدید شد. با بحث ازادی جنسی ای که فروید مطرح کرد بر این مسئله بیشتر دامن زده شد و روابط خانواده ها در غرب فروپاشید که این مسئله به بیرون هم سرایت کرد و همینطور عوارض مختلفی پدید آمد.
وی افزود: شاید یکی از بهترین شاهدهایی که برای این مدعا می توانم بیاورم در مورد بی تفاوتی و غرق شدن در خود و عدم توجه به مسائل بیرون از خود در غرب کتابی است که نویسنده آمریکایی مایکل کوک نوشته است. این کتاب در دوجلد به نام امر به معروف و نهی از منکر در ایران هم ترجمه شده است. نویسنده در مقدمه می نویسد یک خاطره ای باعث نوشتن این کتاب در من شد و آن این بود که وقتی در عصر یکروز در مترو در شهر نیویورک زنی مورد حمله مردی با سلاح سرد قرار گرفت که خواهان عمل نامشروع با او بود وقتی زن از مردم زیادی که در انتظار قطار مترو بودند کمک خواست هیچ کس به او اعتنایی نکرد و همه سورا قطار شدند و جنایت هم صورت گرفت.
رئیس مؤسسه معارف وحی و خرد تصریح کرد: مایکل کوک می‌گوید به عنوان یک استاد دانشگاه این سؤال برایم مطرح شد چرا مردم اینقدر نسبت به همدیگر بی تفاوت هستند و آیا دین یا مذهبی وجود دارد که برای این مسئله بتواند یک برنامه یا راه حل ارائه دهد. وی می گوید حاصل 11 سال مطالعه ام به دین اسلام رسیدم. در مقدمه می گوید تنها دینی که برای این مسئله پیش بینی دقیقی کرده و آن را صرفاً به دوش نیروی انتظامی و پلیس نگذاشته و همه مردم به عنوان ناظر و مسئول دانسته دین اسلام است. در واقع در این کتاب نویسنده از اسلام دفاع کرده و این باعث افتخار ماست که یک استاد دانشگاه امریکایی پس از 11 سال مطالعه و تحقیق به دین اسلام برسد و بگوید بهترین پیام و دستوالعمل ها را اسلام دارد. بنابراین این از نظر پیش بینی ای که در اسلام اتفاق افتاده که از همه مردم می خواهد ناظر و مسئول همدیگر باشند.
نصیری اظهارکرد: وقتی پیامبر فرمود "کلکم راع و کلکم مسئول عن الرعیته" همه شما شبان هستید و همانطور که شبان نسبت به گله مسئولیت دارد شما هم نسبت به همدیگر مسئولیت دارید. بنابراین از نظر پیش بینی و برنامه ریزی ای که دین باید انجام می داد هیچ کوتاهی نشده منتها مسئله و مشکل ما در اجراست یعنی اینکه آن فرهنگ دینی در دین ما درست پیاده نشده و پذیرای آن نیستیم. زیرا مسئله امر به معروف و نهی از منکر چند بعد دارد یک بعد در میان افراد اجتماع با همدیگر است. یک بعد میان افراد اجتماع با حکومت و حاکمان است یک بعد هم آن چیزی است که حاکمان در قبال مردم باید انجام دهند.
وی افزود: در حال حاضر بخش سوم آن بیشتر دیده می شود یعنی هر جایی که حکومت انتقادی از مردم داشته باشد یا اشکالی از مردم بخواهد بگیرد از طریق رسانه ها و مطبوعات به راحتی این کار را انجام می دهد ولی اینکه آن طرف مردم هم اجازه داشته باشند به دستگاه ها یا بعضی از مدیران اعتراض داشته باشند این فضا در اختیار مردم به طور کافی قرار ندارد. در میان خود مردم هم امر به معروف و نهی از منکر درست جا نیافتاده و نهادینه نشده است.
شاهد بودیم که در اصفهان یا در تهران یک روحانی بخاطر امر به معروف و نهی از منکر کردن چنان مورد ضرب و شتم قرار می‌گیرد که حتی یک چشمش را از دست می‌دهد. یعنی در جامعه اگر کسی از روی دلسوزی و نگاه طبیبانه بخواهد وارد پدیده آسیب اجتماعی بشود این را افراد دخالت در حریم خصوصی خود تلقی می کنند. این طرز فکر اشتباه است. البته امر به معروف و نهی از منکر هم باید با زبان نرم و لیّن و مؤدبانه صورت بگیرد ولی این نشد که وقتی کسی دعوت به معروف کرد یا از منکر نهی کرد این دعوت و نهی جسارت و اهانت به خاطی تلقی شود.
این محقق و پژوهشگر حوزه علوم اسلامی یادآورشد: امر به معروف و نهی از منکر یک فرهنگ عمومی نشده بطوری که مردم و جامعه آن را بپذیرند. این کار می خواهد. وقتی اصل انتقاد پذیری در جامعه مورد سؤال است یعنی در دولت گذشته بسیاری از مطبوعات چی ها و شخصیت های حقیقی و حقوقی به خاطر انتقاداتشان از دولت به دادگاه ارجاع داده شدند البته دولت آقای روحانی 25 پرونده را برگرداند دیگر انتظار نمی رود که امر به معروف و نهی از منکر در مردم نهادینه بشود.
رئیس مؤسسه معارف وحی و خرد درپایان یادآورشد: باید پذیرش نقد و انتقاد از خود مدیران و مسئولان شروع شود مدیران آن را بپذیرند و باب نظارت و مجال دادن به مردم در جامعه رایج شود. هنوز با این وضعیت فاصل زیادی داریم باید خود را به این مرحله نزدیک کنیم.
